یکی از موضوعات مهم فقه سیاسی، بحث ولایت فقیه است که استمرار حرکت انبیا و منتهای آرزوی بسیاری از فقها در طول تاریخ تشیع است، که توسط امام خمینی (رحمه الله) در کشور اسلامی ایران، جامه عمل پوشید ولی اندیشه افراد بسیاری از آن غافل است و گمان میکنند که بحث از ولایت فقیه، بحث نوینی است که مرحوم امام (رحمه الله) و شاگردانش، آن را بیان کرده اند یا که در دوران صفویه به وجود آمده است؛ ازاین رو، برای آن که اثبات کنیم چنین بحثی، سال ها قبل از تشکیل انقلاب اسلامی ایران یا دوران صفویه وجود داشته است، ولایت فقیه از منظر محقّق حلّی (رحمه الله) را بررسی کردیم.
تمامی فقهای شیعه، قائل به ولایت فقیه هستند. برخی از آنان، ولایت فقیه را مقیّد و منحصر در امور حسبیه میدانند، اما گروه دیگری آن را مطلقه میدانند. ولایت مطلقه فقیه، یعنی فقها جانشینان امامان معصوم (علیهم السلام) در تمام شئونات هستند و مانند ایشان حق حکومت و تصرف در اموال و انفس دارند که ادله عقلی و نقلی بر آن دلالت دارد.
محقّق حلی (رحمه الله) سخنانی دارد که میتوان دیدگاه «ولایت مطلقه فقیه» را از آن استظهار نمود. مقیّد نکردن ولایت فقیه به جهت و محدوده خاص، قول به لزوم قرار داشتن بیت المال در دست فقها و قرار دادن ولایت بر قضا از شعبه های ریاست عامّه و سپردن اختیار آن، در دست فقیه، هر یک میتواند دلیل بر آن باشد که محقّق حلّی (رحمه الله) از طرفداران دیدگاه ولایت مطلقه فقیه است.